یادداشت اختصاصی امیر علی ابوالفتح، کارشناس مسائل بین الملل
راهبرد ایران در پاسخ به قطعنامه شورای حکام آژانس چیست؟
نمی توان انتظار داشت در مقابل یک قطعنامه از طرف شورای حکام آژانس ایران از NPT خارج شود این خروج هم وزن اقدامی بسیار بزرگتر است و من تصور می کنم ایران دسترسی ها را ارائه نمی دهد و در برابر این اقدام با حرکتی هم وزن و متناسب از سطح همکاری ها کم می کند. و اگر قدم بعدی آژانس بلند تر باشد ایران می تواند عکس العمل های شدیدتری نشان بدهد.
به گزارش راهبرد معاصر؛ قطعنامه ای که به پیشنهاد سه کشور بریتانیا، فرانسه و آلمان که طرفین حاضر در توافق برجام نیز هستند ارائه شد و در شورای حکام به تصویب رسید از ایران درخواست همکاری کامل با آژانس را مطرح کرده است تا همکاری های ایران با آژانس به صورت کامل برگردد و به طور مشخص از دو مرکز نام برده و از ایران خواسته است دسترسی بازرسان آژانس را به این دو مرکز فراهم کند. یک مرکز تورقوزآباد است که بنیامین نتانیاهو ادعا کرد مأموران اطلاعاتی اسرائیل اسناد هسته ای ایران را از آن مرکز خارج کرده اند و با استناد به آن اسناد مدعی است که ایران بعد از برجام نیز فعالیت برای ساخت سلاح اتمی را ادامه داده است. مرکزی در جاده اصفهان به شیراز وجود دارد که مدعی انجام فعالیت های هسته ای در آن مرکز هستند. بنابر ادعای آژانس 4 ماه از ایران خواستار اجازه دسترسی و بازرسی کردند که ایران اجازه دسترسی و بازرسی نداده است. شورای حکام بنابراین درخواست معوق مانده این قطعنامه را تصویب کرده و از ایران خواسته است بلادرنگ اجازه دسترسی صادر کند.
با توجه به این قطعنامه این سوال بوجود می اید که ایا روند آژانس قانونی است یا خیر؟ ادله ایران این است که آژانس باید منطبق بر ادله خود درخواست بدهد و ایران تا اینجا مطابق بر خواسته آژانس رفتار کرده است و بیشترین بازرسی ها را داشته و بالاترین دسترسی ها را برای آژانس فراهم کرده است. اما این ادعاها مبتنی بر فضا سازی روانی اسرائیل است و ایران ادعاهای اسرائیل را رد کرده است.
قطعنامه که از سوی شورای حکام صادر شده است حتما این موضوع در نهادهای مسئول بررسی خواهد شد. چند نهاد در کشور موضوع پرونده هسته ای ایران را دنبال می کنند. شورایعالی نظارت بر حسن اجرای برجام یکی از این نهادها است که توسط رهبر معظم انقلاب تعیین شده است. رییس جمهور و وزیر امور خارجه و رییس مجلس و رییس سازمان انرژی اتمی و آقای جلیلی به نمایندگی رهبری و چند نفر دیگر این موضوع را بررسی می کنند همچنین شورای عالی امنیت ملی و سازمان انرژی اتمی نیز در این خصوص کار می کنند. قطعا این مساله در این شورا ها مورد بحث است. آقای غریب آبادی نماینده ایران در سازمان بین المللی انرژی اتمی اعلام کرده است ایران پاسخی مقتضی خواهد داد ولی اینکه پاسخ چه خواهد بود.
کشور فارغ از توصیه ها مسیری در پیش گرفته و فشار حداکثری را با مقاومت حداکثری پاسخ می دهد و در برابر هر عملی عکس العمل متناسب و هم وزن و هم اندازه دارد در دو سال گذشته ایران دچار افراط و تفریط نشده است و در برابر فشارها سکوت نکرد و دچار هیجان زدگی و اقدامات رادیکال نشد. بر اساس تجربه، رفتاری که آژانس داشت اقدامی هم وزن است. نمی توان انتظار داشت در مقابل یک قطعنامه از طرف شورای حکام آژانس ایران از NPT خارج شود این خروج هم وزن اقدامی بسیار بزرگتر است و من تصور می کنم ایران دسترسی ها را ارئه نمی دهد و در برابر این اقدام با حرکتی هم وزن و متناسب از سطح همکاری ها کم می کند. و اگر قدم بعدی آژانس بلند تر باشد ایران می تواند عکس العمل های شدیدتری نشان بدهد.